Новости

» » » Жизненный «сопромат» поэтессы Валентины Осиповой

Жизненный «сопромат» поэтессы Валентины Осиповой

Жизнь полна парадоксов. На любом отрезке пути она может кардинально сменить направление. И, смотришь, человек с математическим мышлением в 35 лет начинает писать стихи. Да ещё как писать!..

Читайте также о Валентине Осиповой: 

Знаёмцеся - паэтка Валянціна Осіпава з Бярозы

На кастинг озвучки по-белорусски "Секса в большом городе" попали двое из Брестской области

Валентина Осипова родилась в Гомельской области. Живёт в Березе. Член Союза белорусских писателей с 2005 года. Автор 4 поэтических сборников. Является зам. председателя Брестского областного отделения Союза писателей Беларуси.

 Недавно Валентина отметила 2 своих юбилея: возрастной и поэтический. В связи с чем в Брестской городской библиотеке им. А.С. Пушкина прошёл её творческий вечер, где мне посчастливилось пообщаться с этой удивительной женщиной. Конечно, “на роднай мове”, что было вдвойне приятней.

 -- Валянціна, калі ласка, распавядайце нам, з чаго ўсё пачыналася?

-- Усё пачыналася з дзяцінства. Для мяне літаратура адчыніла дзверы ў паралельны свет. Віртуальны такі свет, якім зараз захапляюцца дзеці, дзякуючы камп’ютэрам, -- а для мяне гэта была літаратура. І я з дзяцінства не тое што марыла, у мяне было такое адчуванне, што я павінна быць пісьменнікам.

-- Вось як. А калі вы пачалі пісаць, у школе? Памятаеце свой першы верш?

-- Справа ў тым, што я ў школе не магла нават звычайнае сачыненне напісаць. Я добрасумленна ўсё перапісвала з крытыкі. Мне казалі мае настаўнікі: хоць бы ўжо памяняла словы месцамі ці коскі якія. Зараз я разумею, чаму. Справа ў тым, што я ўжо з другога класа пачынала чытаць класіку і таму не магла ўспрыняць ніякі іншы слог. Калі мае сяброўкі захапляліся нейкай кніжкай -- такая кніга! А я адчыняла яе і не магла далей адной старонкі прачытаць. У мяне стаіць блок і зараз -- я не магу чытаць дрэнную неякасную літаратуру. І таму я не магла дазволіць сабе штосьці напісаць. І увогуле, паэзію ў дзяцінстве я не разумела. А першы верш свій напісала ў 35 гадоў.

-- Сур’ёзна?

-- Так. Калі выканала для сябе вызначаную праграму мінімум: нарадзіла дачку і сына. І пачала выконваць праграму максімума. Неяк выпадкова напісаўся верш -- вядома, пра каханне. Таму што перад гэтым я чытала Ахматаву, і вось на гэтай хвалі атрымаўся мой першы верш. У калысцы было дзіця, і ўсе думкі былі пра яго. Але неяк з-пад свядомасці, як пярліна, атрымаўся верш. Спачатку ён, як пясчынка, а потым ўсё болей абрастае перламутрам. Так і тут атрымалася. У мяне паліліся вершы. І за чатыры гады я напісала столькі, як кажуць некаторыя, што людзі і за дваццаць гадоў не напішуць.

 -- Я ведаю, што ў вас ужо чатыры зборнікі…

-- Так, чатыры зборнікі паэзіі. Зараз рыхтую пяты зборнік “Век сурагатаў”. Акрамя таго, мае вершы ўвайшлі ў анталогію лепшых рускамоўных вершаў беларускіх паэтаў, якая выдана нашай Акадэміяй навук. Да прозы я так і не прыйшла. Усё збіраюся, але пакуль ніяк. Нават не ведаю, у гэтым жыцці гэта будзе, ці ў іншым.

-- У мяне таксама шмат апрацованых вершаў. Я, мабыць, нагадваю мастака з апавядання О’Генры, які са свайго шэдэўра пакінуў адну пятку. Так і я апрацоўваю свае вершы. Не так даўно адзін стары верш дастала з куфэрка, паглядзела -- ён ўжо пабіты моллю, палотнішча выліняла. І я яго вырашыла “перамаляваць”. Гэта ж мой верш -- ёсць такая руская прымаўка “что хочу, то ворочу”. Зраз крышачку зачытаю:

У ламбардзе -- пяшчота, любоў.

Выйшлі ў моду брутальныя маскі.

Прапануюеш аж пуд медзякоў

Ці так званы сэкс без абавязкаў…

 -- У вас шмат вершаў пра каханне…

-- Так. Але ёсць вершы з так званай грамадзянскай тэматыкай. Шчыра кажучы, яна мне не падабаецца, але вершы прыходзяць без твайго дазволу, і нічога з гэтым не зробіш. Нават памятаю, калі я працавала (у мяне была адказная работа), раптам прыйшлі такія радкі:

Вороньё враньём поливает округу,

Чтоб легче присвоить чужие сотки.

Ждёт, когда позабыв, что мы братья друг другу,

Станем рвать с наслаждением глотки.

Я тады спужалася: Божа, які жах! Што мне лезе ў галаву! Не буду запісваць!.. Але праз паўгода пачаліся гэтыя падзеі -- вайна на Данбасе. І я зразумела, што гэтыя радкі прыйшлі невыпадкова. Як некалі казаў Андрэй Белы: “Лічыў сабе забаўкай для астральных сіл”. Так і паэт -- нейкі медыўм, прадказальнік. Ты можаш зрабіць крок улева, крок управа, але напрамак усё роўна будзе той, які табе задалі.

 -- Вы пішаце на обедзьвюх мовах -- рускай і беларускай. Што для вас родная мова?

-- Я нарадзілася на Гомельшчыне ў вельмі такім прыгожым месцы -- межрэччы, паміж Сожам і Дняпром. Побач -- Україна, пераплываеш Сож, і ужо Україна. На Лоеўшчыне вельмі цікавы дыялект -- на ім мы размаўлялі з дзяцінства. Да таго ж я вучылася ў беларускамоўнай школе. І я лічу, што гэта нонсэнс, што беларусы не размаўляюць на роднай мове… Памятаю, яшчэ ў маладосці, калі мы адпачывалі ў Сочы і размаўлялі з каўказцамі, яны нам казалі з такой пагардай: “Якая вы нацыя, што нават на сваёй мове не размаўляеце. У вас усе вітрыны на рассейскай мове -- гэта ж ганьба!” І ведаеце, на сам рэч сорамна. І нават калі мы незалежнасць атрымалі і называемся незалежнай Беларуссю, усё роўна не размаўляем па-беларуску. І мне так прыемна было, калі сёння ехала на цягніку з Мінска, Беларуская чыгунка рабіла апытанне -- “на якой мове вы жадаеце, каб размаўлялі праваднікі?”. І ўвесь час у вагоне гучалі беларускія песні, не расейскі шансон, а нашыя, беларускамоўныя. Едзеш з Мінска да Брэста 3 гадзіны, і 3 гадзіны чуеш родную мову. Які гэта крок насустрач мове!

-- Сур’ёзны крок.

-- Так. Сур’ёзны. Таксама я супрацоўнічаю з беларускімі пісьменнікамі, з МГА згуртаванне беларусаў свету “Бацькаўшчына”, з кампаніяй “Будзьма беларусамі”.

 -- Вы такая актыўная жанчына, я ведаю. Сёння тут, заўтра там.

-- Так, так, я лёгкая на пад’ём.

-- Што больш за ўсё вам падабаецца ў людзях?

-- Я паўтару словы Людвіга Ван Бетховена: “Я не признаю иного превосходства, кроме превосходства доброты”.

-- А што больш за ўсё не падабаецца?

-- Шмат чаго не падабаецца. Мабыць, гэтыя маскі Януса. Лепш не рабіць выгляд, як казаў яшчэ Леў Талстой, што ты спачувеш -- гэта больш непрыемна, чым нават абыякавасць. Таму што чалавек пачынае табе адчыняць душу, а потым… Непрыемна.

 -- Валянціна, а чым вы займаецеся ў вольны час?

-- Таксама люблю падарожжы. Люблю літаратуру -- элітарную. Вельмі люблю тэатр -- зараз я жыву на два дымы (у Мінску і Бярозе) і стараюся ў сталіцы хадзіць на прэм’еры. Люблю жывапіс, выставы. А на іншае мала часу застаецца.

-- Якіх сучасных пісьменнікаў і паэтаў параіце пачытаць?

-- З сучасных мне падабаецца Патрык Зюзкінд -- аўтар знакамітага “Парфумера”. Калі ўсе ламіліся ў кінатэатры, как паглядзець фільм, я, дзякуй Богу, спачатку пачытала кнігу. Кіно мне не спадабалася зусім, а кніга цудоўная -- такім добрым стылем напісана… Але пачытала яго другую рэч “У пошуках кахання” -- і адчула нейкае разачараванне. Пасля Стэндаля хацелася б больш глыбіні… Яшчэ параю пачытаць В.Г.Зебальд, калі хто любіць Марсэля Пруста, Набокава. Гэта такая філігранная проза, вельмі дэлікатны падыход да думкі… Я ўжо казала, што раней не разумела, чаму мне не падабаецца тая ці іншая кніга -- думала, што ў мяне проста вычварэнскі густ. А потым зразумела, што менавіта ад гэтага -- палёту думкі -- атрымліваеш асалоду. Бо сённяшняя сучасная проза ўжо настолькі пераблытана сюжэтнымі лініямі, што сюжэт ужо нікому не патрэбен.

-- Складана выдумаць новы сюжэт. Усё ўжо было. І сюжэты падобны адзін да аднаго.

-- Так, так. Нейкія пералівы. І ужо нічым не ўразіш. Мы ужо перакормленыя. А менавіта патрэбна нейкая свая стылістыка… З расейскіх сучаснікаў падабаецца Людміла Уліцкая. Маленькія класічныя апавяданні, але вельмі цікавыя -- і сюжэтная лінія, і стыль. З нашых беларускіх аўтараў падабаецца Альгерд Бахарэвіч -- ён валодае таксама сваім стылем. І ў Берасці таксама ёсць цікавы пісьменнік -- Алесь Паплаўскі, у яго ёсць стыль, ёсць густ. У Пушкінскай бібліятэцы праходзіць выстава ягоных фотаздымкаў -- вы паглядзіце, які густ, усё ідэальна.

 -- Распавядайце, калі ласка, пра сваіх дзяцей. Яны таксама пішуць вершы ці не?

-- Дачка мабыць у пяць гадоў пачала пісаць вершы, і ў яе яны так лёгка атрымліваліся.

-- Менавіта, глядзела на маму…

-- Але мне вельмі цяжка даюцца вершы, бо ў мяне матэматычнае мысленне. Можа, і творчыя здольнасці не маглі доўгі час прачнуцца з-за гэтага. Пасля школы я скончыла тэхнікум, затым тэхналагічны інстытут. І нават мае вершы -- яны матэматычныя, лагічныя. Такой вось паэтычнай узнёсласці ў іх няма… Але вернемся да дзяцей. Дык вось дачка з дзяцінства пісала вершы, але потым сказала: “Мама, каму яны патрэбны?”. Яна скончыла міжнародныя інвестыцыі ў Мінску, а потым яшчэ -- фінансавы аналіз у Фларэнцыі. Зараз жыве і працуе ў Мілане. А сын, праграміст, у дзяцінстве пісаў такія прыгожыя казкі!.. І вершы таксама. І вось адна яго работа заняла першае месца на конкурсе, які аб’явіла Пасольства Кубы. Ён быў такі рады, шчаслівы. І вось прыйшоў 1 верасня ў школу, думаў пакрасавацца перад дзяўчынкамі, а пра яго ні слова не сказалі. На стэнд павесілі нейкіх спартыўных пераможцаў, іншых узнагароджвалі, я пра яго ні слова. І ён так абурыўся -- для яго гэта быў вялікі стрэс. І сказаў: “Нікому гэта не патрэбна, больш пісаць не буду!” Рэаліі жыцця…

 -- Я думаю, яны яшчэ прыйдуць да гэтага. Творчасць павінна ўзяць верх, як у маці…

-- Прыйдуць ці не -- не ведаю. Але творчае мысленне ніколі не замінае. У мяне быў такі выпадак, калі патрэбна было зрабіць заданне -- сілавы шматвугольнік. І я ніяк не магла яго ўявіць: як ён выглядае, як яго скласці. Мабыць тыдзень мучалася, а потым кінула ўсё і пайшла глядзець канцэрт Джо Дасэна. Як ён прыгожа спявае, ходзіць па Люксэмбургскім палацы1.. І раптам я падумала: нашто мне гэта ўсё, нашто гэты сілавы шматвугольнік. І толькі я так падумала, як раз! -- ён склаўся ў мяне перад вачыма. І я кінула Джо Дасэна, пайшла і за гадзіну зрабіла тое, што не магла за тыдзень. Мазгі пераключыліся. Вось што такое творчае мысленне.

Изучала жизненный “сопромат” поэтессы Наташа ПАРМОН (фото и видео автора)


+4
 

Это тоже интересно

Жаловалась на боль в животе - школьница умерла на уроке физкультуры

Жаловалась на боль в животе - школьница умерла на уроке физкультуры

Девочка жаловалась на боли в животе с самого утра, но несмотря на плохое самочувствие на уроке физкультуры она была вынуждена бежать вместе со всеми стометровку. Нагрузка только усугубила ситуацию, школьнцие стало хуже. Вызвали скорую, но, когда медики добрались до места, было уже поздно. …